Kalp ameliyatı sonrası hasta, ne kadar sürede normal yaşamına döner?Kalp ameliyatlarının ne şekilde yapıldığı önemlidir. Eğer kalp akciğer pompası kullanılmazsa kapalı, kullanılırsa açık kalp ameliyatı olur. İkisi arasında önemli farklar vardır. Ayrıca kalp ameliyatlarının çoğunda iman tahtası olarak adlandırılan göğüs kemiğinin kesilmesi ve demir tellerle dikilmesi zorunludur. Bunun oluşturacağı ağrı da ciddi sorunlardan birisidir. Bu ağrının şiddeti kişiye göre değişir. Bazen bir hafta, bazen birkaç ay ağrı sorunu yaşanabilir. Sonuçta kalp ameliyatının tipi ve hastanın ağrı eşiği iyileşmede en etkin parametrelerdir. Hasta bir ay sonra yarım gün, iki ay sonra tam gün büro işi, altı ay sonra ise ağır iş yapabilir. Ayrıca bir ay sonra yavaş hızlarla şehir içi, iki ay sonra şehirlerarası yollarda araç kullanabilir, ilk iki ayda pasif pozisyonda, daha sonra aktif olarak seks yapabilir.
Kalp ameliyatlarından sonra, ne tür fiziksel rahatsızlıklar görülebiliyor?Birincisi az önce bahsettiğimiz fiziksel travma ve ağrı var. Bu fiziksel travma ve ağrıya psikolojik travma da eklenince vücutta çok önemli hormon değişiklikleri oluyor. Bu hormonsal değişimler her ameliyatta olsa da kalp ameliyatında biraz daha şiddetli olabiliyor. Eğer açık kalp ameliyatı yapılmışsa tüm vücutta iltihabımsı bir tepki oluşuyor. Bu açık kalp ameliyatına özel, vücut dışı dolaşım oluşturulmasından kaynaklanan, sistemik inflamatuvar yanıt dediğimiz, bir tepki. Bu da kişide hastalık hali, halsizlik, iştahsızlık, ateş yükselmesi, mide bağırsak sorunları, idrar azalması, akciğer ödemi, beyin ödemi gibi belirtiler verebiliyor. Bu belirtiler birkaç gün ile birkaç hafta arasında iyileşiyor. Eğer kapalı kalp ameliyatı veya çalışan kalpte by pass yapılmışsa bu tip rahatsızlıklar daha az olabiliyor veya daha kısa sürebiliyor.
Kalp ameliyatlarından sonra aileleri ve yakınları tarafından hastanın huylarının değiştiği söylenir. Bunun ameliyatla ilgisi nedir?
Kapalı kalp ve çalışan kalp ameliyatlarında bu durum çok nadir görülür ve genellikle doğrudan beyin kan dolaşımındaki sorunlardan kaynaklanır. Açık kalp cerrahisinde ise özel bir olay vardır. Kalp akciğer pompasına girip, çıkan hastalara biraz fazla serum yükleniyor. Bu kişiler ameliyattan çıktığında beyinde ödem oluyor. Bu kişilerde testler yapıldığında, ameliyattan sonraki ilk aylarda, beyinin ince zihinsel fonksiyonlarının azaldığı görülüyor. Bu fonksiyonlar genellikle günlük hayata yansımıyor ve bir yıl içinde normale dönüyor. Bir de olayın psikolojik boyutu var. Doğrudan psikolojik travma ve özellikle ölüm korkusu ile depresyon, anksiyete yaşanabilir veya hasta çok agresif olabilir. Bir diğer psikolojik tablo ise bizlerin yoğun bakım sendromu dediğimiz durumdur. Hasta ameliyat sonrası önemli kişilik değişimleri gösterir. Sağlık personeline güvenmez, kendisine zarar vereceklerini düşünür, saldırgan olabilir. Kendisine, çevresindekilere zarar verebilir. Bu tip olay birkaç gün içinde geçer ve genellikle frontal lob dediğimiz beyinin kişilikle ilgili ön kısmındaki geçici sorunlardan kaynaklanır.
Kalp ameliyatı olmuş bir kişiye, yakınları nasıl davranmalıdır?
Ameliyat sonrası dönemde kalp ameliyatı olmuş bir kişiye gerçekten aile çevresi ve yakın dostları destek olmalıdır. Hastada yaşamından önemli bir şeyler kaybettiği korkusu vardır. Halen yine, ameliyat bitmiş olmasına rağmen, ölüm korkusu veya sakat ve yetersiz, faydasız, muhtaç bir insan olma korkusu vardır. Aile fertlerine ve özellikle çocuklarına yeterince destek olamayacağı korkusunu yaşar. Bu nedenlerle hastaya normal yaşamın devam ettiği, sağlıkla ilgili ufak bir düzeltme yapıldığı, bundan sonra hayatın aynı şekilde devam edeceği ısrarla anlatılmalıdır. Bu tip telkinler fayda etmiyorsa bir psikiyatristten profesyonel yardım alınmalıdır.
Günlük yaşamında bu hastaların, nelere dikkat etmesi gerekir?
Kalp ameliyatlarında iki tür düzeltme yapılır. Birincisi kalpteki hastalık ameliyatla tamamen düzeltilmiştir, kişi artık tamamen sağlıklıdır ve artık özel bir tedbir gerekmez. Bu durum basit doğumsal kalp hastalıkları ve bazı kalp kapak hastalıklarında mümkündür. İkinci tip düzeltmede kalpteki hastalık ameliyatla düzeltilse de hayat boyu bazı tedbirlerin alınması gereklidir. Örneğin kalp kapağı ameliyatlarından sonra genellikle ömür boyu kan sulandırıcı ilaç kullanmak ve en az ayda bir kan pıhtılaşma testi yaptırmak gerekir. Koroner by pass ameliyatında ise tıkalı veya daralmış damarın yanına bir damar daha ilave edilir ancak eski damarların daha kötü olmaması veya yeni konulan damarında tıkanmaması için ömür boyu sıkı tedbirler almak gerekir. Bu nedenle by pass ameliyatı olmuş hasta ömür boyu perhiz yapmak, spor yapmak ve damar sertliğinden korunmak için bazı koruyucu ilaçlar almak zorundadır.
Yaz aylarında kalp ameliyatı olmuş kişiler, nelere dikkat etmelidir?
Sıcakta damarlar genişler ve vücut sıcaktan korunmak için kalbi ve tüm dolaşım sistemini biraz daha yüksek performansla çalıştım. Aşırı sıcaktan korunmak tüm sağlıklı insanlar gibi kalp hastaları için de gereklidir. Diğer taraftan sıcak aşırı su kaybına neden olur. Su kaybedildiğinde kan koyulaşır ve akışı zorlaşır, akım hızı düşer, kalbin yükü artar. Bu nedenle kapak hastalarında pıhtı oluşabilir, by pass hastalarında damar tıkanıklığı olabilir. Özellikle kalp hastaları ömür boyu bol sıvı almalıdır, vücut hiçbir zaman susuz kalmamalıdır.
Kalp ameliyatlarından sonra, ne tür fiziksel rahatsızlıklar görülebiliyor?Birincisi az önce bahsettiğimiz fiziksel travma ve ağrı var. Bu fiziksel travma ve ağrıya psikolojik travma da eklenince vücutta çok önemli hormon değişiklikleri oluyor. Bu hormonsal değişimler her ameliyatta olsa da kalp ameliyatında biraz daha şiddetli olabiliyor. Eğer açık kalp ameliyatı yapılmışsa tüm vücutta iltihabımsı bir tepki oluşuyor. Bu açık kalp ameliyatına özel, vücut dışı dolaşım oluşturulmasından kaynaklanan, sistemik inflamatuvar yanıt dediğimiz, bir tepki. Bu da kişide hastalık hali, halsizlik, iştahsızlık, ateş yükselmesi, mide bağırsak sorunları, idrar azalması, akciğer ödemi, beyin ödemi gibi belirtiler verebiliyor. Bu belirtiler birkaç gün ile birkaç hafta arasında iyileşiyor. Eğer kapalı kalp ameliyatı veya çalışan kalpte by pass yapılmışsa bu tip rahatsızlıklar daha az olabiliyor veya daha kısa sürebiliyor.
Kalp ameliyatlarından sonra aileleri ve yakınları tarafından hastanın huylarının değiştiği söylenir. Bunun ameliyatla ilgisi nedir?
Kapalı kalp ve çalışan kalp ameliyatlarında bu durum çok nadir görülür ve genellikle doğrudan beyin kan dolaşımındaki sorunlardan kaynaklanır. Açık kalp cerrahisinde ise özel bir olay vardır. Kalp akciğer pompasına girip, çıkan hastalara biraz fazla serum yükleniyor. Bu kişiler ameliyattan çıktığında beyinde ödem oluyor. Bu kişilerde testler yapıldığında, ameliyattan sonraki ilk aylarda, beyinin ince zihinsel fonksiyonlarının azaldığı görülüyor. Bu fonksiyonlar genellikle günlük hayata yansımıyor ve bir yıl içinde normale dönüyor. Bir de olayın psikolojik boyutu var. Doğrudan psikolojik travma ve özellikle ölüm korkusu ile depresyon, anksiyete yaşanabilir veya hasta çok agresif olabilir. Bir diğer psikolojik tablo ise bizlerin yoğun bakım sendromu dediğimiz durumdur. Hasta ameliyat sonrası önemli kişilik değişimleri gösterir. Sağlık personeline güvenmez, kendisine zarar vereceklerini düşünür, saldırgan olabilir. Kendisine, çevresindekilere zarar verebilir. Bu tip olay birkaç gün içinde geçer ve genellikle frontal lob dediğimiz beyinin kişilikle ilgili ön kısmındaki geçici sorunlardan kaynaklanır.
Kalp ameliyatı olmuş bir kişiye, yakınları nasıl davranmalıdır?
Ameliyat sonrası dönemde kalp ameliyatı olmuş bir kişiye gerçekten aile çevresi ve yakın dostları destek olmalıdır. Hastada yaşamından önemli bir şeyler kaybettiği korkusu vardır. Halen yine, ameliyat bitmiş olmasına rağmen, ölüm korkusu veya sakat ve yetersiz, faydasız, muhtaç bir insan olma korkusu vardır. Aile fertlerine ve özellikle çocuklarına yeterince destek olamayacağı korkusunu yaşar. Bu nedenlerle hastaya normal yaşamın devam ettiği, sağlıkla ilgili ufak bir düzeltme yapıldığı, bundan sonra hayatın aynı şekilde devam edeceği ısrarla anlatılmalıdır. Bu tip telkinler fayda etmiyorsa bir psikiyatristten profesyonel yardım alınmalıdır.
Günlük yaşamında bu hastaların, nelere dikkat etmesi gerekir?
Kalp ameliyatlarında iki tür düzeltme yapılır. Birincisi kalpteki hastalık ameliyatla tamamen düzeltilmiştir, kişi artık tamamen sağlıklıdır ve artık özel bir tedbir gerekmez. Bu durum basit doğumsal kalp hastalıkları ve bazı kalp kapak hastalıklarında mümkündür. İkinci tip düzeltmede kalpteki hastalık ameliyatla düzeltilse de hayat boyu bazı tedbirlerin alınması gereklidir. Örneğin kalp kapağı ameliyatlarından sonra genellikle ömür boyu kan sulandırıcı ilaç kullanmak ve en az ayda bir kan pıhtılaşma testi yaptırmak gerekir. Koroner by pass ameliyatında ise tıkalı veya daralmış damarın yanına bir damar daha ilave edilir ancak eski damarların daha kötü olmaması veya yeni konulan damarında tıkanmaması için ömür boyu sıkı tedbirler almak gerekir. Bu nedenle by pass ameliyatı olmuş hasta ömür boyu perhiz yapmak, spor yapmak ve damar sertliğinden korunmak için bazı koruyucu ilaçlar almak zorundadır.
Yaz aylarında kalp ameliyatı olmuş kişiler, nelere dikkat etmelidir?
Sıcakta damarlar genişler ve vücut sıcaktan korunmak için kalbi ve tüm dolaşım sistemini biraz daha yüksek performansla çalıştım. Aşırı sıcaktan korunmak tüm sağlıklı insanlar gibi kalp hastaları için de gereklidir. Diğer taraftan sıcak aşırı su kaybına neden olur. Su kaybedildiğinde kan koyulaşır ve akışı zorlaşır, akım hızı düşer, kalbin yükü artar. Bu nedenle kapak hastalarında pıhtı oluşabilir, by pass hastalarında damar tıkanıklığı olabilir. Özellikle kalp hastaları ömür boyu bol sıvı almalıdır, vücut hiçbir zaman susuz kalmamalıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder